Terug naar begin » paarse vrijdag

Category: paarse vrijdag

Paarse Vrijdag op duizenden scholen

Op 13 december deden weer duizenden scholen in heel Nederland mee aan de vijftiende editie van Paarse Vrijdag. Scholieren, docenten en leerkrachten zetten zich die dag met steun van COC in voor een school waar iedereen zichzelf kan zijn zonder gepest te worden.

Het motto van Paarse Vrijdag 2024 is Samen voor de héle klas, samen voor de héle school. Het gaat erom dat de school er voor iedereen is. Dat de héle klas en de héle school zichzelf kan zijn zonder gepest te worden. Wie je ook bent, op wie je ook verliefd wordt en wat ook je huidskleur of geloof is. Scholieren, docenten en leerkrachten zetten zich daar samen voor in.

Dit jaar doen bijna 3.000 scholen mee aan Paarse Vrijdag: zo’n 1900 basisscholen en 1000 middelbare scholen en mbo’s. Dat zijn er meer dan vorig jaar. Ook veel hbo’s en universiteiten doen mee. De gratis Paarse Vrijdagpakketten die het COC beschikbaar stelt voor middelbare scholen en mbo’s waren in november in mum van tijd uitverkocht.

Groei Paarse Vrijdag

Paarse Vrijdag maakte de afgelopen vijftien jaar een stormachtige groei door. De eerste editie vond in 2010 plaats op een middelbare school in Leeuwarden. Dat gebeurde op initiatief van scholier Nazmul samen met COC. COC ontwikkelde Paarse Vrijdag samen met scholieren, docenten en leerkrachten tot een dag waaraan duizenden scholen in heel Nederland meedoen.

Aan Paarse Vrijdag doen zo’n half miljoen scholieren mee op middelbare scholen en mbo’s. De activiteiten lopen uiteen van paarse nagels lakken en het uitdelen van paarse suikerspinnen, tot docenten die les geven over het belang van jezelf kunnen zijn zonder gepest te worden. De Paarse vrijdagpakketten van COC bevatten tips en lesmateriaal voor docenten en scholieren.

Op veel middelbare scholen spelen GSA’s, clubjes die zich met steun van COC inzetten voor een school waar iedereen zichzelf kan zijn, een rol bij het organiseren van de dag. Er zijn GSA’s op een groot deel van de middelbare scholen in Nederland.

Het is dit jaar de vijfde keer dat ook basisscholen meedoen aan Paarse Vrijdag. Dat gebeurt sinds 2020 op verzoek van basisschoolleerkrachten, met steun van COC. Aan de eerste editie deden vijfhonderd basisscholen mee, nu zijn dat er zo’n 1900.

Respect

Ook op basisscholen gaat het erom dat iedereen welkom is en gerespecteerd wordt. Of je nu twee moeders hebt, een vader en een moeder, van ballet houdt of van voetbal, op wie je ook verliefd wordt en wat ook je huidskleur of geloof is.

Leerkrachten op de basisschool kunnen aan de hand van educatieve lesbrieven aandacht besteden aan het belang van jezelf zijn. Vanzelfsprekend op een manier die past bij de leeftijd van leerlingen. Dat gebeurt bijvoorbeeld met prentenboeken en een kleurplaat. COC ontwikkelde lesmateriaal samen met onderwijsprofessionals. Het materiaal is in te zien op de Paarse Vrijdag-website. Ook is er informatiemateriaal voor ouders en verzorgers die vragen hebben over de dag.

Aandacht voor jezelf kunnen zijn zonder gepest te worden, is nog altijd hard nodig. Lhbti+ scholieren worden bijvoorbeeld tot vier keer vaker gepest dan andere scholieren en ‘homo’ is op school het meest gebruikte scheldwoord. Zelfmoordcijfers onder lhbti+ jongeren liggen bijna vijf keer hoger dan gemiddeld.

Scholieren op Coming Out Dag in actie voor een veilige school

Scholieren die aangesloten zijn bij het COC GSA Netwerk komen op Coming Out Dag 2022 in actie voor een veilige school. Want als je uit de kast wilt komen, moet de school veilig zijn. De nadruk ligt op 11 december dit jaar op veilige toiletten, onder het motto Safe Plees.

Leerlingen voelen zich vaak onveilig op het schooltoilet, zo blijkt uit onderzoek. Zowel hetero (16%) als niet-hetero jongeren (25%) worden op die plek gepest. Onder trans en non-binaire scholieren gaat het zelfs om 35 procent. Ook spelen er taboes rond menstruatie en andere problemen rond de schoolwc’s.

Op Coming Out Dag vragen leerlingen op tal van scholen aan de directie om van de toiletten een veilige plek te maken: Safe Plees. Er is daarvoor een toolkit beschikbaar met Safe Plees-bordjes, spiegelstickers en een docentenhandreiking.

De problemen die trans en non-binaire jongeren ervaren rond het schooltoilet zijn schrijnend. Van deze groep ervaart acht op de tien (79%) onveiligheid rond het toilet. Uit angst voor pesterijen vermijdt vier op de tien (41%) de schoolwc’s en bijna twee derde (63%) drinkt bewust minder om maar niet naar het toilet te hoeven. Dat leidt regelmatig tot medische klachten (17%).*

‘Als ik daar kom word ik gek aangekeken en soms worden er nare opmerkingen gemaakt,’ vertelt Levi (16 jaar) over het jongenstoilet.

Mart (18 jaar): ‘Ik ga sinds de tweede klas niet meer naar het toilet op school. Ik houd het altijd op. Na een tijdje begon ik steeds vaker last te krijgen van mijn blaas. Ik ben uiteindelijk twee keer ‘s nachts op de spoedeisende hulp beland vanwege de problemen met mijn blaas.’

Ook ervaren scholieren op de wc’s en elders op school problemen rond hun menstruatie (86%). Zo zijn er op de schooltoiletten vaak geen menstruatieproducten aanwezig, terwijl één op de tien leerlingen die producten niet kan betalen. Menstruatie wordt op school vaak behandeld als taboe: beladen en schaamtevol.

‘Meneer, ik ben ongesteld,’ zei Kaylett bijvoorbeeld toen die terugkwam van het toilet. Diens docent had gezegd dat Kaylett niet naar de wc mocht. ‘Ik denk dat veel – vooral mannelijke – docenten, daar niet aan denken, dat je soms gewoon naar de wc móet,’ aldus Kaylett.

In deze video vertellen scholieren over hun vaak pijnlijke ervaringen met schooltoiletten.

 

Om aandacht te vragen voor Safe Plees nam de bekende YouTube ster Alice Olsthoorn een speciale videoclip op. ‘Geen gezeik, iedereen is gelijk,’ aldus Alice in de video. ‘Zwart of trans of non-binair, iedereen wil een plek voor hun derrière.’ Alice vindt het belangrijk dat de school voor iedereen een veilige plek is. ‘Ook ik werd op school naar het docententoilet gestuurd terwijl ik gewoon een meisje ben’, aldus Alice.

De Safe Plees-toolkit bevat tips voor veilige schooltoiletten. Zo zou er op elke schoolverdieping minimaal één Safe Plees toiletgroep moeten zijn die algemeen toegankelijk is. Ook zouden  menstruatieproducten daar gratis beschikbaar moeten zijn. Voor alle toiletgebruikers geldt dat je respectvol met elkaar om moet gaan.

Meer informatie over Safe Plees vind je hier. Safe Plees is een actie van de scholieren van COC’s Gender & Sexuality Netwerk. De GSA’s zetten zich met steun van COC in voor een veilige school waar iedereen zichzelf kan zijn. Er zijn GSA’s op mbo’s en op 80 procent van de middelbare scholen in Nederland.

De scholierenactie wordt ondersteund door COC Nederland, Transgender Netwerk Nederland en de Alliantie Gezondheidszorg op Maat (Rutgers, WOMEN Inc. en COC Nederland).

*Gegevens afkomstig van uit een poll van het GSA Netwerk onder meer dan driehonderd trans en non-binaire scholieren.