Onder ‘de buitenwereld’ verstaan we iedereen buiten je familie-, vrienden- en kennissenkring. Mensen dus die je in de openbare ruimte tegenkomt en met wie je geen band hebt. Hoe er gereageerd wordt hangt van twee dingen af: jouw verschijning en de instelling van de ander. We beginnen met de laatste. Er is de laatste jaren meer begrip gekomen in de maatschappij voor transgender mensen, vooral door tv-programma’s hierover. Maar niet iedereen staat daarvoor open. Dat komt door de traditionele rollen van mannen en vrouwen en het binaire denken daarbij, maar ook door cultuurverschillen. Deze rollen zijn wel aan het veranderen, maar er zijn nog steeds duidelijke verschillen tussen mannen en vrouwen. Sommige mensen houden daar stikt aan vast.

Mannen en vrouwen worden gezien als twee verschillende wezens (ze komen van Mars en Venus), met elk hun eigen kenmerken, hun eigen manier van kleden en hun eigen gedrag. Afwijkingen daarvan worden slechts binnen bepaalde grenzen geaccepteerd. Voor het grootste deel van de mensen geldt dat er seksuele aantrekkingskracht is tussen mannen en vrouwen. Heteroseksuele mensen en mensen die niet twijfelen aan hun genderidentiteit zijn in de meerderheid en bepalen daardoor de normen en de grenzen. Die grenzen scheppen voor de meeste mensen orde in de chaos van alledag, geven zekerheid en maken het wereldbeeld van veel mensen overzichtelijk.

Transgender mensen bewegen zich over die grenzen heen, tussen alle zekerheden door. Ze maken van vaste gegevens variabelen. Ze begeven zich veelal van de ene rol naar de andere en ook van de ene sekse naar de andere, of nemen kenmerken van beide rollen of van geen van beide rollen aan. Dit roept bij sommige mensen verwarring of onzekerheid en angst voor het onbekende op. Hun wereldbeeld wordt aangetast. Maar het kan ze ook dwingen na te denken over zichzelf, terwijl ze dat niet willen of durven. Ze weten niet wie of wat ze voor zich hebben en kunnen daardoor heel afwijzend reageren. Vaak niet direct, maar je merkt het soms door de manier waarop je wordt behandeld, bv. in winkels. Of door de manier waarop je op straat wordt aangekeken en nagestaard.

Je komt ook positieve reacties tegen van mensen die de situatie accepteren zoals die is. Die zien in dat je een gewoon mens bent. Nare reacties kun je ook wel eens verkeerd inschatten. Andere mensen kunnen ook hun dag niet hebben of heel andere dingen aan hun hoofd hebben. Dan kom jij in beeld en dan denk je dat een reactie betrekking heeft op jou als persoon. Als je hormonen gebruikt, kun je een emotioneel kruitvat zijn en kunnen deze situaties lang door je hoofd blijven spoken. Soms maak je ze erger dan ze zijn. En zeg eens eerlijk, jij kijkt toch ook wel eens om als je iets ziet wat je om de één of andere reden opvalt? Je kunt er niet altijd achter komen waardoor de reactie van een ander wordt gevormd. Probeer daarom je niet teveel te laten beïnvloeden door reacties van anderen, want daar heb je alleen maar zelf nadeel van. Op de reactie en gedachte van andere mensen heb je weinig invloed, tenzij je met iedereen die je tegenkomt, die op één of andere manier op jou reageert, in gesprek gaat. Dat is ondoenlijk.

Waar je wel invloed op hebt is je eigen houding. Die bepaalt in grote mate hoe er op jou wordt gereageerd. Als je er erg mannelijk uitziet maar als vrouw gekleed gaat, of als je altijd in een mannenrol hebt geleefd, kan het lastig zijn om als vrouw te gaan leven. Je als vrouw gaan gedragen en bewegen vereist durf. Je kunt de vrouw in je nu naar buiten laten komen, maar dat kan in het begin onwennig zijn. Als je er nog als vrouw uit ziet of je stem is nog niet zwaar genoeg, kan het goed zijn dat die ander je (nog) als vrouw ziet en niet als man. In beide gevallen kan dat voor anderen vreemd overkomen en rare of vervelende reacties of situaties oproepen. Volg je innerlijk, doe zoals je je voelt en je komt het meest natuurlijk en acceptabel over. Geef het ook wat tijd.

In het vinden van je eigen weg kun je gemakkelijk provocerend overkomen, bijvoorbeeld bij het gebruik van zware make-up of uitdagende kleding of juist te stoer gedrag. Op zich is daar natuurlijk niks mis mee, maar het kan wel eerder ongewenste reacties oproepen. Of je door de omgeving geaccepteerd wordt en met rust wordt gelaten, hangt niet af van of je er voor 100 procent als vrouw of als man uitziet, maar van het ‘totaalplaatje’. Je uiterlijk, in combinatie met je gedrag, én heel belangrijk, een zelfverzekerde uitstraling. Dit laatste heeft niet iedereen, ook al ben je wel zeker van jezelf. Je kunt ook onzeker zijn over hoe de buitenwereld zal reageren op jou. Onzekerheid maakt je kwetsbaar. Maar je kunt wel werken aan je zelfverzekerdheid.

Als jij anderen met respect behandelt, dan mag jij hetzelfde van anderen verwachten. Dat recht heb je en mag je ook opeisen. Als je anderen hun leefruimte gunt, dan heb jij net zo goed recht op jouw plek in deze wereld. Je hebt jezelf niet zo gemaakt en je schaadt er niemand mee door te leven zoals je bent. Niemand heeft het recht je daarom in een hoek te drukken. Laat het niet toe. Als je je deze dingen eigen maakt in volle overtuiging, dan kan dat ook in je houding tot uiting komen en sta je een stuk sterker in je schoenen.

Als je jezelf de vraag stelt of je niet te veel toegeeft aan je transgender gevoelens, ben je al heel bewust met je genderincongruente gevoelens bezig. Als je het idee hebt dat je teveel toegeeft aan je gevoelens, ga je waarschijnlijk naar een goed evenwicht zoeken. Dat kan tijd kosten, omdat je moet wennen. Als je in de achter je liggende periode in een mannenrol hebt geleefd, heb je misschien veel van je echte gevoelens moeten verbergen. Als je dan ineens geheel of gedeeltelijk in de vrouwenrol gaat leven, kan het zijn dat je alle mannelijke aspecten van je leven wilt verwerpen en alles supervrouwelijk wilt hebben. Dat is compensatiegedrag en daar is niets mis mee als je in een overgangsfase zit. Je hebt het waarschijnlijk nodig. Andersom, als je altijd als vrouw hebt geleefd, maar nu als man verder gaat, zul je ook moeten zoeken naar een goede balans. Als je je ongemakkelijk gaat voelen bij je eigen gedrag of uiterlijk, of als je vindt dat je overdrijft, of als je vervelende reactie krijgt, ga dan eens anderen observeren. Je zult zien dat cisgender mannen ook vrouwelijke eigenschappen hebben en cisgender vrouwen ook mannelijke. Het is leuk om te doen, je leert ervan en je bent even niet alleen maar met jezelf bezig.